Cukrzyca a sport – które aktywności są wskazane dla diabetyków?

Swego czasu przyjęło się, że ćwiczenia są niewskazane dla diabetyków. Medycyna poszła jednak do przodu i dowiodła, że ćwiczenia nie tylko nie szkodzą, ale są wręcz nieodłączną formą leczenia cukrzycy. Aktywność fizyczna musi być jednak podparta choćby podstawową wiedzą na ten temat.

W jaki sposób sport pomaga na cukrzycę?

Prof. dr hab. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, renomowana specjalistka od chorób wewnętrznych i diabetologii podkreśla, że regularna aktywność fizyczna pozwala zachować stabilny, bezpieczny poziom cukru we krwi, co pozwala na zmniejszenie ilości przyjmowanych lekarstw. Ponadto ćwiczenia mogą powstrzymać rozwój choroby, nie dopuszczając do rozwinięcia się cukrzycy typu II. Osoby ćwiczące są też mniej narażone na wszelkiego rodzaju powikłania, które może poważnie zaszkodzić zdrowiu.

Aktywność ruchowa bardzo korzystnie wpływa na wrażliwość tkanek na insulinę, co w sposób bezpośredni wspomaga diabetyków w walce z chorobą typu II. W wyniku pracy mięśniowej zwiększa się spalanie cukrów. Ich poziom we krwi ulga obniżeniu. U pacjentów z chorobą typu I aktywność fizyczna zmniejsza charakterystyczne dla tej grupy zagrożenia, między innymi choroby serca, nerek, oczu itp.

Jakie ćwiczenia dla diabetyków?

Ćwiczenia powinny być starannie dobierane w zależności od indywidualnego stanu chorego (jego możliwości, zainteresowań, a także typu choroby). Wielu lekarzy jest w stanie zaproponować odpowiedni zestaw ćwiczeń, który pomoże pacjentowi. Istnieje jednak pewien szereg aktywności uniwersalnych dla obu grup – zarówno polecanych, jak i niewskazanych.

Aktywność fizyczna powinna być regularna, lecz nie nagła i ekstremalna, taka może zagrozić życiu chorego. Treningi należy realizować z odpowiednimi (2 lub 3-dniowymi) przerwami, z czasem oczywiście zmniejszając odstępy, aż do regularnych, czyli codziennych spokojnych ćwiczeń. Każda intensywna aktywność powinna poprzedzać dziesięciominutowa rozgrzewka.

Ćwiczenia powinny być skupione na treningu wytrzymałościowym, a nie siłowym. Aktywność o umiarkowanej intensywności prowadzi do lepszego wchłaniania insuliny oraz glukozy, co w efekcie poprawia metabolizm. Korzyści odczują zwłaszcza osoby z cukrzycą typu II, która często współwystępuje z nadwagą. Wysiłek fizyczny spala nadmiar tkanki tłuszczowej, pozwalając na utrzymanie właściwej masy organizmu. Do ćwiczeń wskazanych należą:

•  spacer,
•  nordic walking,
•  jogging,
•  pływanie,
•  jazda na rowerze,
•  narciarstwo biegowe,
•  taniec.

Osoby z chorobą typu I znajdują się w zdecydowanie lepszym położeniu, niewiele ćwiczeń może im zaszkodzić. Należy jednak omijać sporty ekstremalne, a osoby z otyłością powinny wystrzegać się ćwiczeń obciążających stawy. Do przeciwwskazań należą również wspomniane wcześniej treningi siłowe. Dźwiganie ciężarów czy praca z hantlami to niebezpieczny wysiłek, podczas którego następuje gwałtowne napięcie mięśni i w rezultacie podwyższenie ciśnienia oraz obciążenie układu krążenia.

Do innych aktywności niewskazanych należą:
•  szybownictwo,
•  nurkowanie,
•  wyścigi (na przykład samochodowe, motocyklowe czy nawet konne),
•  ekstremalna wspinaczka,
•  skoki spadochronowe.

O czym należy pamiętać?

Chorzy na cukrzycę podejmujący się ćwiczeń bezwzględnie muszą pamiętać o kilku aspektach:

•  stałej kontroli poziomu cukru we krwi (przed, w trakcie i po treningu, nawet kilka godzin po zakończonych ćwiczeniach);

•  przyjmowaniu węglowodanów, bogatych w cukry – przed treningiem, co godzina w jego trakcie, a także po;

•  wstrzykiwanie insuliny nie powinno występować w okolicy trenowanej partii ciała (w przypadku kolarstwa zastrzyk nie powinien zostać oddany w kończyny dolne);

•  wskazane jest zmniejszenie dawki przyjmowanej insuliny nawet do 30-50% dawki standardowej;

•  jeżeli poziom glikemii jest wyższy niż 250 mg/dl (typ I) lub 300 mg/dl (typ II), należy sprawdzić, czy w moczu występują ciała ketonowe. Weryfikację można przeprowadzić za pomocą testu paskowego. W przypadku pojawienia się ciał, nie powinno się podejmować wysiłku;

•  ćwiczeń nie rozpoczyna się na czczo, ani zaraz po posiłku, lecz po upływie około 2 godzin od spożycia jedzenia;

Należy także zabezpieczyć się przed ewentualnym spadkiem poziomu cukru we krwi. Objawami mogą być: kołatanie serca, zawroty głowy, uczucie głodu i nadmierna potliwość. Spadkowi cukru można zapobiec poprzez przyjmowanie (w trakcie treningu) specjalnych pastylek, płynnych preparatów z glukozą, bądź smakowych żeli energetycznych.

Foto wyróżniające: Pixabay