Przetrenowanie jest stanem, którego za wszelką cenę chce uniknąć sportowiec oraz jego trener. Coraz częściej można usłyszeć, że pojawia się on także u młodych zawodników. Wystawienie młodego organizmu na intensywne działanie bodźca treningowego może prowadzić do przetrenowania, a następnie do kontuzji i zniechęcenia do uprawiania aktywności fizycznej. Jak uniknąć takiej sytuacji?
Każdy bodziec treningowy wywołuje w organizmie reakcję stresową. Jest to pożądana reakcja, ponieważ doprowadza do adaptacji adekwatnej w stosunku do jednostki treningowej. Jeśli okres regeneracji oraz kolejny bodziec będą idealnie skomponowane, powstanie zjawisko superkompensacji. Stan ten prowadzi do zwiększonej wydajności organizmu, jednak ostre zmęczenie może doprowadzić do obniżenia ogólnej sprawności. Nadmierne zmęczenie może się pojawić, kiedy równowaga między optymalnym bodźcem treningowym a czasem regeneracji zostanie zachwiana. Bagatelizowanie takiej sytuacji doprowadzi do przetrenowania, które w konsekwencji będzie powodować liczne kontuzje i urazy, a wyjście z takiego stanu wcale nie jest prostym zadaniem. Zwiększenie intensywności treningowej oraz jej kontynuowanie przy braku optymalnej ilości odpoczynku prowadzi do przeciążenia wszystkich układów. Taki stan charakteryzuje się znacznie mniejszą wydolnością i efektywnością organizmu, co przekłada się na osiąganie znacznie gorszych wyników sportowych.
Przetrenowanie uwzględnia dużo czynników, jak na przykład aspekty fizjologiczne, psychologiczne, środowiskowe czy społeczne. Każdy z wymienionych może prowadzić do tak zwanego wypalenia się sportowca. Przetrenowani młodzi sportowcy często dochodzą do wniosku, że sport jest najważniejszą rzeczą w ich życiu, co powoduje, że czas przeznaczony na inne czynności jest mocno ograniczony. Według danych aż 20% sportowców poświęca znacznie mniej czasu niż pięć godzin tygodniowo na inne czynności poza sportem, a ponad 40% nie ma nic innego do roboty poza aktywnością fizyczną. Może to mieć negatywne skutki szczególnie w przypadku młodych sportowców, ponieważ przełoży się to na rozwój jednowymiarowej tożsamości. W efekcie nie będą w stanie usunąć negatywnych skutków wydarzeń stresowych.
Ponadto przetrenowani adepci sportu zgłaszają problemy z nauką w szkole oraz zmęczeniem spowodowanym intensywnymi treningami. Większość młodych ludzi jest objęta obowiązkową edukacją, jednak fizyczne i czasowe wymagania mogą negatywnie się odbijać na ich wynikach w nauce i zdrowiu.
Uważne sprawdzanie stanu psychofizycznego z pewnością da możliwość odpowiedniej i szybkiej reakcji na efekty przetrenowania, gdy tylko się pojawi taki stan. Do najczęstszych objawów można zaliczyć:
• bladość powłok skórnych,
• chroniczne zmęczenie,
• infekcje górnych dróg oddechowych,
• podniesienie tętna spoczynkowego,
• spadek wagi,
• zaburzenia snu,
• obniżenie samopoczucia.
Jak się okazuje, przetrenowanie ma bardzo duży wpływ na odpowiedzi układu immunologicznego na atakujące organizm bakterie i wirusy. Może o tym świadczyć między innymi pojawianie się opryszczki, czy też częstsze choroby górnych dróg oddechowych. Warto także regularnie mierzyć tętno, aby najszybciej zareagować na zmęczenie, zapobiegając tym samym innym, gorszym symptomom. Przetrenowanie u młodych sportowców to zjawisko, które może doprowadzić także do zniechęcenia do uprawiania sportu. Ponadto pojawiają się także stany rozdrażnienia i ogólnego zmęczenia psychicznego, które powoduje niekiedy napady złości. Śledzenie stanu psychicznego u młodych adeptów sportu także pozwoli zapobiec niepożądanym efektom przetrenowania, skutkującego zbyt intensywnymi jednostkami treningowymi.
Zdjęcie wyróżniające: Freepik
